- Chức năng là những mặt hoạt động cơ bản của nhà nước, phù hợp với bản chất, mục đích, nhiệm vụ của nhà nước và được xác định bởi điều kiện kinh tế xã hội của đất nước trong những giai đoạn phát triển của nó.

+ Chức năng là thuật ngữ để chỉ những phần việc chỉ thuộc về một đối tượng nhất định và đối tượng này có khả năng thực tế để làm được phần việc đó. Nhà nước là tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị, nó ra đời để tổ chức và quản lí các mặt của đời sống xã hội. Đó là công việc của nhà nước, gắn liền với nhà nước và không một thực thể nào trong xã hộ làm thay được.

+ Chức năng là sự biểu hiện cụ thể bản chất, vai trò của nhà nước, chúng gắn liền với sự tồn tại và phát triển của nhà nước.

+ Các chức năng của nhà nước chịu sự tác động của nhiều yếu tố như kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội,… do vậy, ở mỗi thời kỳ phát triển của xã hội, nội dung, tính chất, mục đích mỗi chức năng của nhà nước có những thay đổi nhất định.

- Phân loại chức năng:

+ Căn cứ vào phạm vi hoạt động của nhà nước: chức năng đối nội, chức năng đối ngoại.

+ Căn cứ vào hoạt động của nhà nước trong các lĩnh vực xã hội: chức năng kinh tế, chức năng xã hội, chức năng trấn áp, chức năng tiến hành chiến tranh xâm lược, chức năng bảo vệ trật tự pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích của cá nhân, tổ chức trong xã hội, chức năng bảo vệ đất nước, chức năng quan hệ với các nước khác

+ Căn cứ vào hình thức thực hiện: chức năng lập pháp, hành pháp, tư pháp

+ Căn cứ mục đích thực hiện: chức năng cai trị, chức năng phục vụ

+ Căn cứ bản chất nhà nước: chức năng thể hiện tính giai cấp, chức năng thể hiện tính xã hội.

- Hình thức thực hiện:

+ Lập pháp: xây dựng pháp luật

+ Hành pháp: Tổ chức thực hiện pháp luật

+ Tư pháp: hoạt động xét xử, bảo vệ pháp luật

- Phương pháp thực hiện:

+ Giáo dục thuyết phục: khuyến khích sự tích cực, tự giác, tự nguyện của các chủ thể trong việc thực hiện chức năng của nhà nước

+ Cưỡng chế: trong trường hợp có hành vi VPPL, cần các biện pháp truy cứu trách nhiệm pháp lý.