Tiêu chí

Nhà nước CHXHCNVN

ĐCSVN

1. Về quyền lực

• Nhà nước CHXHCNVN là tổ chức quyền lực đặc biệt của xã hội.
• Quyền lực nhà nước bao trùm đời sống xã hội, chi phối mọi cá nhân, tổ chức trong xã hội, tác động đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
• Nhà nước có một lớp người tách ra khỏi hoạt động sản xuất trực tiếp, tổ chức thành các cơ quan khác nhau, mỗi cơ quan chuyên đảm nhiệm những công việc nhất định, hợp thành bộ máy nhà nước từ trung ương xuống địa phương, trong đó có các cơ quan bạo lực, cưỡng chế như quân đội, cảnh sát, tòa án, nhà tù,…

• ĐCSVN cũng có quyền lực, song đó không phải là quyền lực đặc biệt.
• Quyền lực của ĐCSVN chỉ có tác động tới các Đảng viên ĐCSVN, không chi phối mọi tổ chức, cá nhân trong xã hội.
• ĐCSVN không có bộ máy riêng biệt để chuyên thực thi quyền lực như nhà nước.

2. Về việc quản lý dân cư

• Nhà nước CHXNCNVN lấy việc quản lý dân cư theo lãnh thổ làm điểm xuất phát.  Người dân không phân biệt huyết thống, dân tộc, giới tính,… cứ sống trên lãnh thổ Việt Nam thì chịu sự quản lý của nhà nước CHXNCNVN, thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với nhà nước VN.
• Nhà nước phân chia lãnh thổ thành các đơn vị hành chính – lãnh thổ và quản lý toàn bộ dân cư của mình theo từng đơn vị đó, vì thế, nhà nước là tổ chức có cơ sở xã hội và phạm vi tác động rộng lớn nhất trong quốc gia.

• ĐCSVN tập hợp và quản lý các Đảng viên theo mục đích, chính kiến và lý tưởng.
• Cơ sở xã hội và phạm vi tác động của ĐCSVN hẹp hơn nhà nước, chỉ tác động tới một bộ phận dân cư.

3. Về việc thực thi chủ quyền quốc gia

• Nhà nước có quyền lực bao trùm phạm vi lãnh thổ quốc gia, đứng trên mọi cá nhân, tổ chức trong xã hội, vì vậy nhà nước là tổ chức duy nhất có đủ tư cách và khả năng đại diện chính thức và hợp pháp của quốc gia, thay mặt quốc gia dân tộc thực hiện và bảo vệ chủ quyền quốc gia.
• Trong quan hệ đối nội, quy định của nhà nước có giá trị bắt buộc phải tôn trọng hoặc thực hiện đối với các tổ chức và cá nhân có liên quan; nhà nước có thể cho phép các tổ chức xã hội khác được thành lập và hoạt động hoặc nhà nước công nhận sự tồn tại hợp pháp của các tổ chức xã hội khác.
• Trong quan hệ đối ngoại, nhà nước có toàn quyền xác định và thực hiện các đường lối chính sách đối ngoại của mình.

• ĐCSVN không có quyền đại diện cho quốc gia, thay mặt quốc gia thực thi chủ quyền quốc gia.
• ĐCSVN chỉ được thành lạp, tồn tại và hoạt động một cách hợp pháp khi được nhà nước CHXHCNVN cho phép hoặc công nhận.
• ĐCSVN chỉ có thể nhân danh chính mình khi tham gia vào các quan hệ đối nội, đối ngoại, và chỉ được tham gia vào các quan hệ đối ngoại nào nhà nước cho phép.

4. Về việc ban hành pháp luật

• Nhà nước là tổ chức đại diện cho xã hội, là tổ chức duy nhất có quyền thay mặt xã hội ban hành pháp luật, hệ thống các quy tắc xử sự chung mang tính bắt buộc đối với mọi cá nhân, tổ chức trong xã hội. Mọi cá nhân, tổ chức trong xã hội có nghĩa vụ tôn trọng và thực hiện pháp luật một cách nghiêm chỉnh.
• Nhà nước bảo đảm cho pháp luật được thực hiện bằng nhiều biện pháp: tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, thuyết phục, tổ chức thực hiện, động viên, khen thưởng, áp dụng các biện pháp cưỡng chế nhà nước, do đó, pháp luật được triển khai và thực hiện một cách rộng rãi trong toàn xã hội.

• ĐCSVN không có quyền ban hành pháp luật mà chỉ được phép ban hành các điều lệ, chỉ thị, nghị quyết có giá trị bắt buộc phải tôn trọng và thực hiện đối với các Đảng viên.
• Các quy định đó được đảm bảo thực hiện bằng sự tự giác của các Đảng viên và bằng các hình thức kỷ luật của Đảng.

5. Về việc thu thuế, phát hành tiền

• Thuế là khoản tiền hay hiện vật mà người dân buộc phải nộp cho nhà nước theo quy định của pháp luật. Chỉ nhà nước mới có quyền quy định và thực hiện việc thu thuế vì nhà nước là tổ chức duy nhất có tư cách đại diện chính thức cho toàn xã hội.
• Nhà nước tiến hành thu thuế để nuôi bộ máy nhà nước và thực hiện các công việc chung của xã hội.
• Nhà nước phát hành tiền làm phương tiện trao đổi trong sản xuất, phân phối, tiêu dùng của cải trong đời sống.
• Nhà nước có tiềm lực vật chất to lớn, không chỉ có thể đáp ứng cho các hoạt động của nó, những hoạt động cơ bản của xã hội mà còn có thể hỗ trợ một phần kinh phí hoạt động cho một số tổ chức khác.

• ĐCSVN không có quyền quy định và thực hiện việc thu thuế, và phát hành tiền.
• ĐCSVN chỉ được phép thu Đảng phí của các Đảng viên.
• ĐCSVN hoạt động dựa trên các Đảng phí và kinh phí do nhà nước hỗ trợ