* Quan hệ giữa nhà nước với đảng được thể hiện qua việc thực hiện vai trò của hai bên đối với nhau:

- Vai trò của nhà nước đối với Đảng:

+ Nhà nước tạo ra khuôn khổ pháp lý cho sự hình thành, tồn tại và phát triển của ĐCSVN, tạo cơ sở pháp lý để ĐCSVN được tham gia một cách hợp pháp vào bộ máy chính quyền nhà nước, tạo điều kiện cho ĐCSVN hoạt động.

Điều 4 Hiến pháp 2013 đã ghi nhận sự lãnh đạo, tạo cơ sở pháp lý cho sự hoạt động của ĐCSVN:

1. Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.

2. Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình.

3. Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.

+ Nhà nước là phương tiện quan trọng nhất để đưa đường lối, chính sách của Đảng vào cuộc sống thông qua 3 hình thức hoạt động chủ yếu là XDPL, tổ chức thực hiện PL và bảo vệ PL nhẳm thực hiện mục tiêu mà Đảng đã đặt ra là dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

+ Nhà nước có trách nhiệm tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở pháp lí, vật chất, tinh thần cho Đảng hoạt động và bảo vệ uy tín, danh dự, sinh mệnh của Đảng trước âm mưu và hành động phá hoại của các lực lượng thù địch.

- Vai trò của Đảng đối với nhà nước:

+ ĐCSVN là lực lượng lãnh đạo nhà nước.

+ Đảng lãnh đạo đối với nhà nước bằng việc:

• Vạch ra đường lối chiến lược về đối nội, đối ngoại để nhà nước thể chế hóa thành pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật.
• Bồi dưỡng cán bộ cho nhà nước, giới thiệu Đảng viên và người ngoài đảng đủ năng năng và phảm chất để cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, bố trí vào những vị trí chủ chốt trong BMNN.
• Thường xuyên giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, tác phong cho cán bộ, đảng viên, người ngoài đảng làm việc trong BMNN.
• Chỉ đạo công cuộc cải cách, hoàn thiện BMNN và cuộc đấu tranh chống tiêu cực trong BMNN hiện nay.

+ Các phương pháp chủ yếu mà Đảng sử dụng để lãnh đạo nhà nước: tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục, tự nêu gương.

* Ý nghĩa mối quan hệ:

- Trong điều kiện một đảng cầm quyền, việc giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa NN và Đảng trên cơ sở phân định rõ chức năng của NN với chức năng của Đảng có ý nghĩa quan trọng để NN phát huy hết hiệu lực của mình nhưng vẫn chịu sự lãnh đạo của Đảng, còn Đảng vẫn lãnh đạo được NN nhưng không làm thay NN

- Việc phân định đó chỉ có thể được thực hiện bằng công cụ pháp luật mới bảo đảm được sự chắc chắn và bền vững.

- Đảng Cộng sản và nhà nước có mối quan hệ mật thiết với nhau, để hoạt động tổ chức và quản lý xã hội có hiệu quả tốt thì cần xây dựng 1 đội ngũ đảng viên kiên trung, có năng lực và đạo đức để vận hành nhà nước.

Xem thêm: 80 CÂU VẤN ĐÁP LÝ LUẬN CHUNG VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT HLU (download file bộ câu hỏi vấn đáp ở bài này)