* Sự tác động của pháp luật đến đạo đức:

- Pháp luật là công cụ để truyền bá những quan điểm, quan niệm, tư tưởng, chuẩn mực đạo đức, nhờ đó chúng nhanh chóng trở thành những chuẩn mực mang tính bắt buộc chung đối với tất cả mọi người.

- Pháp luật góp phần củng cố, giữ gìn, phát huy những chuẩn mực đạo đức tốt đẹp, hỗ trợ, bổ sung cho đạo đức, đảm bảo chúng được thực hiện nghiêm chỉnh trên thực tế.

- Pháp luật loại trừ các quan niệm, tư tưởng, đạo đức lạc hậu, trái với lợi ích của giai cấp thống trị, lợi ích chung của cộng đồng, tiến bộ xã hội.

- Pháp luật góp phần ngăn chặn sự thoái hóa, xuống cấp của đạo đức, ngăn chặn việc hình thành các quan niệm đạo đức trái với thuần phong mĩ tục.

- Pháp luật góp phần làm hình thành những quan niệm đạo đức mới.

* Sực tác động của đạo đức đến pháp luật

- Đạo đức tác động đến sự hình thành pháp luật:

+ Hệ thống pháp luật nào cũng ra đời, tồn tại và phát triển trên một nền tảng đạo đức nhất định.

+ Đạo đức là môi trường cho sự phát sinh, tồn tại và phát triển của pháp luật, là chất liệu làm nên các quy định trong hệ thống pháp luật.

+ Quan niệm, chuẩn mực đạo đức là tiền đề tư tưởng chỉ đạo việc xây dựng pháp luật.

+ Nhiều quan niệm đạo đức được thể chế hóa trong pháp luật, nhiều quy tắc đạo đức phù hợp với ý chí của nhà nước được thừa nhận trong pháp luật, góp phần tạo nên pháp luật.

+ Những quy tắc đạo đức trái với ý chí của nhà nước sẽ trở thành tiền đề để hình thành nên những quy phạm thay thế chúng nên cũng góp phần làm hình thành nên pháp luật.

- Đạo đức tác động đến việc thực hiện pháp luật của các chủ thể:

+ Những quy tắc đạo đức được thừa nhận trong pháp luật và các quy định pháp luật được xây dựng phù hợp với các quan niệm, chuẩn mực đạo đức thì sẽ được mọi người thực hiện một cách nghiêm chỉnh, tự giác hơn vì họ thực hơn, hiệu quả điều chỉnh của pháp luật sẽ cao hơn.

+ Những quan niệm, quy tắc đạo đức trái với ý chí của nhà nước sẽ cản trở việc thực hiện pháp luật trong thực tế. Những quy định pháp luật trái với đạo đức khó đi vào đời sống, hiệu quả điều chỉnh không cao, có thể gây phản tác dụng.

+ Ý thức đạo đức cá nhân là nhân tố ảnh hưởng mạnh mẽ đến việc thực hiện pháp luật. Người có ý thức đạo đức tốt thường tôn trọng và nghiêm chỉnh thực hiện pháp luật. Người có ý thức đạo đức kém dễ coi thường pháp luật, vi phạm pháp luật.

+ Ý thức đạo đức cá nhân càng có ý nghĩa quan trọng trong hoạt động áp dụng pháp luật của nhà chức trách, khi đưa ra các quyết định áp dụng pháp luật bao giờ cũng phải tính đến các quan niệm đạo đức sao cho “đạt lý, thấu tình”. Đạo đức của người áp dụng pháp luật có vai trò đặc biệt quan trọng trong trường hợp áp dụng tương tự pháp luật.

Xem thêm: 80 CÂU VẤN ĐÁP LÝ LUẬN CHUNG VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT HLU (download file bộ câu hỏi vấn đáp ở bài này)