- Pháp luật có phạm vi tác động rộng lớn nhất.

Pháp luật do nhà nước ban hành, vì vậy nó được truyền bá, phổ biến bằng con đường chính thức thông qua hệ thống cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Nhờ đó, pháp luật có khả năng tác động đến mọi cá nhân, tổ chức trong xã hội, tác động đến mọi vùng miền lãnh thổ của đất nước.

Ở đâu có sự hiện diện của chính quyền, ở đó có sự tác động của pháp luật. Bởi vậy, pháp luật có thể điều chỉnh các quan hệ xã hội trên bình diện rộng lớn trên các lĩnh vực của đời sống.

- Pháp luật được nhà nước tổ chức thực hiện và bảo vệ bằng nhiều biện pháp khác nhau, trong đó có biện pháp cưỡng chế nhà nước, nhờ đó nó có tính bắt buộc đối với mọi người.

Trong điều kiện xã hội có sự khác biệt, mọi người đều muốn cái lợi cho riêng mình thì những lời khuyên, điều răn dạy… không phải lúc nào cũng phát huy tác dụng. Trong điều kiện đó, phải dùng các biện pháp cưỡng chế của pháp luật mới có thể thiết lập được trật tự, duy trì ổn định.

Thông qua bộ máy nhà nước, quyền lực nhà nước tác động đến mọi cá nhân, tổ chức trong xã hội, bắt buộc các chủ thể phải phục tùng ý chí của nhà nước. Vì vậy, pháp luật mang tính bắt buộc với mọi người.

Trong khi đó, nhiều thể chế phi quan phương không có thiết chế chuyên nghiệp để đảm bảo thực hiện hoặc nếu có thì một mặt, bản thân các thiết chế đó không thể có sức mạnh như nhà nước; mặt khác, các biện pháp cưỡng chế của nó cũng không nghiêm khắc như cưỡng chế nhà nước, vì vậy tính bắt buộc của các thể chế phi quan phương nếu có thì cũng không nghiêm ngặt như pháp luật.

- Pháp luật có hình thức xác định chặt chẽ nhất.

Trong xã hội hiện đại, pháp luật có xu hướng thể hiện dưới dạng thành văn. Dưới hình thức này, pháp luật có sự xác định một cách hết sức chặt chẽ.

Ngôn ngữ pháp luật thường một nghĩa, rõ ràng, chính xác, không trừu tượng, chung chung. Vì vậy, thông qua pháp luật, các chủ thể biết được trong điều kiện, hoàn cảnh nào, họ được làm gì, phải làm gì, không được làm gì, hậu quả sẽ phải gánh chịu như thế nào nếu làm trái điều đó, từ đó có đầy đủ cơ sở để lựa chọn và thực hiện hành vi.

Các thể chế phi quan phương thường không có sự xác định về hình thức. Phong tục tập quán thể hiện dưới dạng hành vi mẫu. Đạo đức, tín ngưỡng dân gian chủ yếu được truyền miệng dưới dạng ca dao, tục ngữ… Tín điều tôn giáo mặc dù được ghi chép thành sách, tuy nhiên nhìn chung thường rất khái quát, trừu tượng.

- Pháp luật dễ thích ứng với điều kiện thực tế của đời sống xã hội.

Về cơ bản, pháp luật quy định về vấn đề gì, quy định như thế nào, điều đó trước tiên phụ thuộc vào thực trạng của điều kiện kinh tế xã hội. Khi điều kiện kinh tế xã hội thay đổi, pháp luật có sự thay đổi theo. Vì vậy, pháp luật có thể đáp ứng kịp thời yêu cầu đòi hỏi của cuộc sống.

Đạo đức, phong tục tập quán… thường có quá trình hình thành và biến đổi khá chậm chạp, nhiều tín điều tôn gió đã hình thành hàng nghìn năm không có sự thay đổi. Nói cách khác, các thể chế phi quan phương thường không phản ánh kịp thời sự phát triển của cuộc sống. Do đó, chúng không thể điều chỉnh một cách kịp thời sự biến động của các quan hệ xã hội.

Xem thêm: 80 CÂU VẤN ĐÁP LÝ LUẬN CHUNG VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT HLU (download file bộ câu hỏi vấn đáp ở bài này)