* Phân tích khái niệm pháp điển hóa pháp luật:

- Pháp điển hóa là hoạt động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm tập hợp các quy định, các nguồn pháp luật hiện hành, có thể chỉnh sửa, loại bỏ hoặc bổ sung thêm các quy định cần thiết và sắp xếp chúng lại trong một chỉnh thể thống nhất, khoa học theo lĩnh vực hoặc theo chủ đề để tạo thành một văn bản quy phạm pháp luật mới hoặc bộ pháp điển.

- Pháp điển hóa được tiến hành theo 2 cách cơ bản:

+ Pháp điển hóa về nội dung: là việc tập hợp các quy định pháp luật hiện hành, có thể sửa đổi hoặc loại bỏ các quy định không phù hợp, bổ sung thêm những quy định mới nhằm tạo ra một văn bản quy phạm pháp luật mới (bộ luật) để đáp ứng sự điều chỉnh pháp luật đối với các quan hệ xã hội.

+ Pháp điển hóa về hình thức: là tập hợp, sắp xếp các quy định pháp luật, các nguồn pháp luật đang có hiệu lực pháp luật thành các bộ pháp điển theo từng chủ đề, có thể có những sửa đổi, điều chỉnh cần thiết (chủ yếu về mặt kĩ thuật) nhằm làm cho các quy định này hoàn chỉnh, phù hợp với nhau hơn, những vẫn bảo đảm nội dung, trật tự pháp lí của các quy định đó.

Pháp điển hóa về hình thức không nhằm tạo ra các bộ luật đồ sộ mà là việc sắp xếp các quy định pháp luật, các nguồn pháp luật theo các chủ đề phục vụ công tác tra cứu, tiện lợi cho việc nhận thức và thực hiện chúng.

- Bộ pháp điển chỉ chứa những quy định pháp luật còn hiệu lực pháp luật tại thời điểm đó.

- Quá trình pháp điển hóa, đặc biệt là việc pháp điển hóa pháp luật về nội dung đòi hỏi phải tuân theo những nguyên tắc nhất định, phải tiến hành phù hợp với các yêu cầu của kĩ thuật lập pháp, bảo đảm tính khoa học và khách quan cũng như các nguyên tắc của hoạt động xây dựng pháp luật.

- Kết quả của quá trình pháp điển hóa là các bộ luật và bộ pháp điển có giá trị pháp lí.

* Mục đích, ý nghĩa của pháp điển hóa pháp luật:

- Mục đích:

+ Tập hợp, sắp xếp các quy định của pháp luật tản mạn theo những trật tự nhất định để phục vụ cho mục đích nghiên cứu, sử dụng, áp dụng của các tổ chức và cá nhân trong xã hội.

+ Phát hiện ra những khuyết điểm, hạn chế của hệ thống pháp luật hiện hành để có những giải pháp cần thiết.

- Ý nghĩa:

+ Giúp xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch, dễ tiếp cận và thực hiện.

+ Góp phần khắc phục tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn, những “lỗ hổng” trong hệ thống quy phạm pháp luật, từng bước làm cho nội dung của pháp luật đáp ứng được những đòi hỏi của đời sống xã hội và có hiệu quả cao hơn.

+ Có vai trò rất quan trọng đối với việc thực hiện và áp dụng pháp luật.

+ Nó giúp các chủ thể thực hiện và áp dụng pháp luật dễ dàng tìm kiếm, lựa chọn quy phạm pháp luật cần thiết, đồng thời chủ thể cũng dễ dàng nhận thức và thực hiện chúng một cách đúng đắn, chính xác hơn.

+ Tạo điều kiện cho công tác nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục pháp luật tốt hơn.

Xem thêm: 80 CÂU VẤN ĐÁP LÝ LUẬN CHUNG VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT HLU (download file bộ câu hỏi vấn đáp ở bài này)