- Trong đời sống xã hội, các cá nhân có hoàn cảnh, điều kiện sống khác nhau với những nhu cầu, lợi ích khác nhau. Để thoả mãn nhu cầu, lợi ích của mình, mỗi chủ thể có những phương pháp, cách thức riêng. Thực tế cho thấy có những hành vi vừa đáp ứng nhu cầu, mục đích của chủ thể đồng thời cũng phù hợp với lợi ích của người khác cũng như toàn thể cộng đồng. Ngược lại, có những hành vi chỉ thoả mãn nhu cầu của chủ thể nhất định nhưng lại xâm phạm tới lợi ích của người khác, xâm phạm tới lợi ích chung của cộng đồng, đi ngược với mong muốn chung của xã hội. Điều đó làm cho đời sống xã hội mất đi sự ổn định, trật tự, thậm chí trở nên hỗn loạn.

- Vì vậy trong đời sống cộng đồng, để bảo đảm một cách hài hoà các lợi ích thì hành vi của con người cần phải được điều chỉnh. Có nhiều phương tiện để điều chỉnh hành vi của con người như pháp luật đạo đức, phong tục, tập quán, tín điều tôn giáo, quy định của các cộng đồng dân cư, các tổ chức xã hội…. Trong đó, pháp luật là công cụ điều chỉnh hành vi quan trọng nhất.

- Đối với xã hội, pháp luật có vai trò vô cùng quan trọng:

+ Pháp luật điều tiết và định hướng sự phát triển của các quan hệ xã hội

+ Pháp luật là cơ sở để đảm bảo an toàn xã hội

+ Pháp luật là cơ sở để giải quyết các tranh chấp trong xã hội

+ Pháp luật là phương tiện bảo đảm và bảo vệ quyền con người

+ Pháp luật là phương tiện bảo đảm dân chủ, công bằng, bình đẳng và tiến bộ xã hội

+ Pháp luật đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội

- Đối với lực lượng cầm quyền, pháp luật cũng có vai trò vô cùng quan trọng:

+ Pháp luật thể chế hóa chủ trương, đường lối, chính sách của lực lượng cầm quyền.

+ Pháp luật là vũ khí chính trị của lực lượng cầm quyền để chống lại sự phản kháng chống đối trong xã hội.

- Thông qua pháp luật và bộ máy chuyên thực thi pháp luật, nhà nước có thể quản lí mọi mặt của đời sống xã hội, bảo đảm an ninh, trật tự trong toàn xã hội, đó là điều các công cụ điều chỉnh khác không thể làm được.

Xem thêm: 80 CÂU VẤN ĐÁP LÝ LUẬN CHUNG VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT HLU (download file bộ câu hỏi vấn đáp ở bài này)