* Phân tích nguyên tắc dân chủ:

- Nguyên tắc này đòi hỏi hiến pháp, luật phải được ban hành bằng con đường trưng cầu ý dân hoặc bởi cơ quan đại diện do nhân dân bầu ra. Các dự án luật, các đạo luật đã được ban hành cần phải được thông tin đầy đủ, rộng rãi đến nhân dân, nhất là đối với các đối tượng áp dụng pháp luật.

- Việc xây dựng pháp luật có sự tham gia đông đảo của các tầng lớp nhân dân, nhằm làm cho pháp luật thể hiện được ý chí, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân trong xã hội.

- Nguyên tắc này cho phép phát huy trí tuệ của đông đảo tầng lớp nhân dân trong xã hội vào hoạt động xây dựng pháp luật, đồng thời góp phần nâng cao ý thức pháp luật của nhân dân.

- Không chỉ bảo đảm sự công khai, còn phải bảo đảm sự minh bạch trong quá trình xây dựng pháp luật. Tất cả công đoạn, quy trình của quá trình xây dựng pháp luật, các nguyên tắc xây dựng pháp luật đều cần phải được quy định rõ ràng, rành mạch.

- Để đảm bảo nguyên tắc này, nhà nước phải không ngừng mở rộng dân chủ, các cơ quan nhà nước, những chủ thể có thẩm quyền xây dựng pháp luật phải thực sự lắng nghe ý kiến của nhân dân, tạo điều kiện cho nhân dân tham gia đông đảo và phải coi đó là quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của mình.

* Để hoạt động xây dựng pháp luật ở Việt Nam thực sự dân chủ:

- Tăng cường giáo dục, nâng cao trình độ nhận thức cho người dân, tích cực tuyên truyền để người dân biết được về quyền làm chủ của mình.

- Người dân phải tích cực, tự giác tham gia vào hoạt động xây dựng pháp luật.

VD: tích cực đóng góp ý kiến xây dựng pháp luật; tích cực đi bỏ phiếu khi có trưng cầu ý dân, tham gia trình dự án luật…

- Các quyền con người, quyền công dân phải được ghi nhận trong Hiến pháp và phải có cơ chế bảo hiến.

- Nhà nước phải tạo mọi thuận lợi cần thiết để người dân được tiếp cận thông tin, được thảo luận, đóng góp ý kiến trong các vấn đề của đất nước. Quá trình lấy ý kiến người dân phải đảm bảo khách quan, minh bạch, nhanh chóng…

- Phải có các văn bản luật cụ thể quy định rõ ràng cách thức thực hiện các quyền chính trị của công dân: quyền khiếu nại, tố cáo, quyền trình dự án luật, quy trình lấy ý kiến người dân, vấn đề trưng cầu ý dân…

Xem thêm: 80 CÂU VẤN ĐÁP LÝ LUẬN CHUNG VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT HLU (download file bộ câu hỏi vấn đáp ở bài này)